Mesleki Gelişimin Planlanması Aşamaları
Mesleki Gelişimin Planlanması Aşamaları
Mesleki gelişim hazırlanırken izlenecek aşamalardaki genel sınıflama aşağıda verilmiştir.
a) İhtiyacın belirlenmesi: Bu aşamada öğretmenlerin mesleki gelişim alanlarına ilişkin eğitim gereksinimleri belirlenir. Burada dikkat edilmesi gereken, ihtiyaç analizi sonucunda aynı cevapların tekrarlanıp, tekrarlanmadığına bakmak gerekir(*).
b) İçeriğin yapılandırılması: Mikro düzey stratejiler ve makro düzey stratejiler kullanılabilir. Mikro düzey stratejiler, eğitim programının hedef olarak belirlenmesidir. Başka bir deyişle, öğrencinin öğrenme ve öğretme sürecinde gereksinim duyacağı her tür yardım için öğretmenlerin geliştirilmesi gerekir. Makro düzey stratejiler ise, okul sistemi içinde yer alan öğretimsel alanın dışında kalan bütün mesleki gelişim alanlarını temel alır.
c) Mesleki gelişim uygulamalarının tasarlanması: İçeriğin aktarılmasında kullanılacak öğretim yöntem ve tekniklerinin belirlenmesi, öğretim materyallerinin oluşturulması, öğretim araç gereçlerin seçilmesi, uygulama ve değerlendirme etkinliklerinin hazırlanması ve zaman çizelgesinin hazırlanması gerekir.
d) Mesleki gelişim uygulamalarının değerlendirilmesi : Planlanan mesleki gelişim etkinliliğinin uygulama öncesinde gözden geçirilmesi ve eksiklerin giderilmesidir.
İrfan Erdoğan, Okul ve eğitim yönetimi adlı eserinde Hizmet içi eğitim programının aşamalarını ve aşama içeriklerini daha net tanımlamıştır. Bunlar:
1- Performans Problemlerinin Tanımlanması
Yetersizlikler, yapılan işler, işgörenler ve iş çevresi analiz edilir. Analizlerle ortaya çıkan ihtiyaçlar tanımlanır.
2- Öğrenme İhtiyaçlarının Belirlenmesi
Bu aşamada yukarıda belirlenen problemler ve eksikliklerin ortadan kalkması için gerekli olan öğrenme ihtiyacı belirlenir. Eğitim ihtiyacının saptanması iki biçimde yapılabilir. Bunlardan birincisi, bireyin kendi eğitim ihtiyacını kendisinin belirlemesi; ikincisi ise bireyin eğitim ihtiyaçlarının başka kişiler tarafından bir merkezde veya eğitimleri sırasında belirlenmesidir.
Öğrenme ihtiyacı belirlenirken;
- Örgütsel analizler yapılmalıdır.
- Kurumun amaçları ve kaynakları göz önüne alınmalıdır.
- Daha önce icra edilen eğitim öğretim etkinlikleri incelenmelidir.
- Bireysel farklılıklar belirlenmelidir. Yöneticiler, aşağıdaki matrikse göre bir sınıflama yaptıklarında bireylerin ihtiyaçlarına daha duyarlı yaklaşmış olurlar(*).
Bilgili |
Bilgisi çok Motivasyonu düşük |
Bilgisi çok Motivasyonu yüksek
|
Bilgisi az |
Bilgi az Motivasyonu düşük |
Bilgisi az Motivasyonu yüksek
|
|
İsteksiz |
İstekli |
- HİE’ ye alınacak olan grubun öğrenme tarzları araştırılmalıdır.
- Bireylerin öğrenme ihtiyaçları belirlenirken kurumun da kısa ve uzun vadeli ihtiyaçları dikkate alınmalıdır.
3- HİE Programının Geliştirilmesi
- Öğretim etkinliklerinin düzenlenmesi yapılır.
- Öğrenilecek miktar belirlenir.
- Yapılacak uygulamalar belirlenir.
- Günlük veya haftalık etkinlikler programlanır.
4- Uygulama
HİE’nin düzenlendiği aşamadır. Bu aşamada HİE’nin ne zaman, nasıl ve kimler tarafından gerçekleştirileceği belirlenir.
5- HİE Programının Değerlendirilmesi
Değerlendirme, verilen eğitimin hedeflerine ne kadar ulaştığını belirleme işidir. Bu aşamada, değerlendirme bütün ayrıntılarıyla belirlenir. Ölçme ve değerlendirme planının hazırlaması içinde aşağıdaki süreçlerin takip edilmesi gerekir.
Ölçme ve değerlendirme planı hazırlamanın süreçleri:
1- Ölçmenin amacına karar vermek.
2- Ölçmeye konu olacak hedefleri belirlemek.
3- Hedeflerin performans göstergelerini belirlemek.
4- Ölçütleri belirlemek.
5- Uygun ölçme tekniğine ya da tekniklerine karar vermek.
6- Ölçme işlemini yapmak.
7- Ölçme sonuçları ile ölçütleri karşılaştırmak, başka bir deyişle değerlendirme yapmak.
Hizmetiçi eğitimin yeniden yapılandırılması çalıştayında tepkilerin, öğrenmenin, transferin ve sonuç alanlarında değerlendirmenin çeşitlendirilmesinin hizmetiçi eğitimin kalitesini artıracağı noktasında görüş birliğine varılmıştır.
Hizmetiçi Eğitim uygulamalarında aşağıdaki ilkelere de özellikle dikkat edilmesi HİE etkinliklerinin niteliğini ve kurumun elde edeceği yararı da artıracaktır. (*)
1) Bilginin kazanılması, HİE hedefleri gerçekleşti mi? sorusunun cevabında bulunur. Bu da HİE değerlendirme bölümünün önemini vurgular.
2) Bilginin yayılması, HİE’den yararlan öğretmen, meslektaşları ile edindiği bilgiyi paylaştı mı? Bu soruya cevap verebilmek için HİE düzenleyiciler bilginin yayılması için ne yapılması, nasıl yapılması gerektiğine ve geri bildirimi nasıl alacaklarına karar vermek durumundadırlar.
3) Bilginin çözümlenmesi, HİE’den edilnilen bilgi nasıl uygulanmalı? , bu bilginin bireye, öğrenciye, kuruma faydası nedir? Gibi soruların yanıtlanmasına bağlıdır.
4) Çözümlenen bilginin kurumsal hafızaya alınması, HİE kayıt altına alınmasıdır. HİE ne zaman yapıldı?, HİE içeriği ne?, Kim (ler) katıldı?, Bilgi nasıl paylaşıldı? Bilgi kuruma nasıl yansıdı? Gibi soruların cevapları kurumsal hafızada bulunması gereken bilgilerdir. Bu bilgiler bir sonraki HİE planlanırken kullanılır ve öğrenme hatalarının tekrarlanması önlenir.
KAYNAKÇA
Aydın, Ayhan; |
Eğitim Sevgidir. Ankara. Pegem Akademi, 2010. |
Erdoğan, İrfan; |
Öğrenmenin Gücü. İstanbul. Alfa Yayınları, 2008. |
Erdoğan, İrfan; |
Eğitim ve Okul Yönetimi. İstanbul. Alfa Yayınları,2008. |
Gordon,Thomas; |
Etkili Öğretmenlik Eğitimi.Çev: Sermin Karakale. İstanbul. Profil Yayıncılık, 2010. |
Harvard Business School Publishing Corporation. Geri Bildirim. Çev: Ahmet Kardam. İstanbul. Optimist Yayınları, 2007 |
|
Mcdermont,Ian; Jago, Wendy; |
NLP Koçluğu. Çev:Fatma Can Akbaş. İstanbul. Kariyer Yayıncılık, 2003. |
MEB |
Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri. Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü. Ankara,2006 |
MEB |
Okul Temelli Mesleki Gelişim. Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü. Ankara,2007. |
MEB |
MEB’de Hizmetiçi eğitimin Yeniden Yapılandırılması Panel ve Çalıştayı. Hizmetiçi Eğitim Dairesi Başkanlığı. Ankara, 2010. |
Saygın, Oğuz; |
Kişisel Değişim Stratejleri. İstanbul. Empati Yayıncılık,2009. |
Sekman, Mümin; |
Kesintisiz Öğrenme. İstanbul. Alfa Yayınları, 2011. |
Senemoğlu, Nuray; |
Gelişim Öğrenme ve Öğretim Ankara. Gazi Kitapevi, 2005. |
* |
Mesleki Gelişim Ders Notları,2011. |
www.messegitim.com.tr “Yetişkin Öğrenme Modeli” |
|
www.okulonceciyiz.biz “Mesleki Gelişim Ders Notları” |
|
http://halkegitimi.blogspot.com “Yetişkin Eğitimi” |
Görüntülenme Sayısı: hesaplanıyor...